Reumatoidalne zapalenie stawów - przyczyny, objawy
Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej gościec) jest przewlekłą chorobą atakującą głównie stawy, ale również przyczyniającą się do powstawania i rozwoju wielu innych groźnych chorób. Nieleczona, prowadzi do wyniszczenia stawów i znacznej niepełnosprawności, a przez swój wpływ na rozwój innych schorzeń – w niektórych przypadkach również do przedwczesnego zgonu.
Przyczyny powstawania RZS
Na RZS chorują głównie kobiety – ich odsetek wśród ogólnej liczby zachorowań wynosi aż 75%. Choroba dotyka je najczęściej w wieku pomiędzy 35 a 50, u mężczyzn natomiast liczba zachorowań wzrasta wraz z wiekiem. Ogólna liczba chorujących na RZS stanowi około 1% społeczeństwa.
Przyczyny powstania i rozwoju RZS nie są do końca poznane, choroba jednak najczęściej rozwija się przy wystąpieniu kilku niekorzystnych czynników, takich jak:
-
obciążenie genetyczne,
-
błąd układu immunologicznego,
-
zakażenie bakteryjne lub wirusowe,
-
palenie papierosów,
-
stres.
Objawy choroby
Początki choroby zwykle nie zwiastują dramatycznych następstw – chory zaczyna odczuwać nawracające bóle stawów, sztywność ruchową (zwłaszcza rano), tkliwość stawów, czasami obrzęk stawów. Dolegliwości te nie są zwykle jednak na początku na tyle silne, aby skłoniły do szybkiej porady lekarskiej. Jest to najczęstszy błąd popełniany przez pacjentów, ponieważ zastosowanie leczenia we wczesnym stadium RZS skutecznie hamuje rozwój choroby, niweluje jej komplikacje i powikłania oraz nie dopuszcza do rozwoju istniejących i powstawania nowych ognisk zapalnych.
Typowymi objawami RZS są:
-
ból i tkliwość stawów,
-
sztywność stawów, w szczególności rano,
-
obrzęk, a następnie powstawanie guzków reumatoidalnych,
-
ograniczenie ruchowości stawów i kończyny,
-
deformacja stawów i kończyny.
Rozwój choroby
Ogniska zapalne zlokalizowane są w stawach – w/w czynniki lub współudział tych czynników powoduje powiększenie błony maziowej stawu i niszczy przylegające do niego struktury – chrząstki, wiązadła, ścięgna i kości. Nad chorym stawem pojawia się bolesny guzek, a sam staw przestaje pełnić swoją funkcję. W następstwie zaatakowania sąsiadujących struktur, powstają w nich wtórne stany zapalne.
Należy podkreślić, że konsekwencjami RZS jest nie tylko destrukcja układu chrzęstno-kostnego. Wiele stanów zapalnych w całym organizmie sprzyja powstawaniu lub przedwczesnemu rozwojowi m.in. miażdżycy, zapalenia płuc, osteoporozy, ucisku na układ nerwowy, uszkodzeniu nerek, zaburzeń hematologicznych, zespołu suchego oka i innych. W skrajnych przypadkach nieleczone RZS może na tyle przyspieszyć i uaktywnić inne choroby, że w konsekwencji grozi to nawet zgonem chorego.