Zespół cieśni nadgarstka - objawy i leczenie
Zespół cieśni nadgarstka (ZCN) jest konsekwencją długotrwałego, powtarzalnego ucisku na nerw pośrodkowy przebiegający w kanale nadgarstka. Pierwsze objawy tego schorzenia zwykle nie wzbudzają podejrzeń - drętwienie lub ból w palcach, objawiający się zwykle w nocy. Chory często jest przekonany, że powtarzające się nocne dolegliwości związane są ze złym ułożeniem dłoni podczas snu. Ból i drętwienie jednak zaczynają się nasilać również w ciągu dnia, zaczyna im towarzyszyć brak pewnego chwytu palców, brak precyzyjności czynności wykonywanych dłonią, a w zaawansowanym stadium choroby - zanikają mięśnie kłębu kciuka, przez co traci on swą funkcję chwytną.
Przyczyny powstawania zespołu cieśni nadgarstka
Jak już zostało wspomniane, zespół cieśni nadgarstka powstaje najczęściej w wyniku przewlekłego ucisku na nerw pośrodkowy.
Rozwojowi choroby sprzyja zatem wykonywanie powtarzalnych, długotrwałych i obciążających dłoń czynności. Jest to typowe schorzenie dla osób pracujących przy komputerze – zwłaszcza tych, które pisząc na klawiaturze lub obsługując mysz komputerową, trzymają nadgarstek w powietrzu.
Choroba dotyka również osoby pracujące fizycznie, powtarzające te same czynności, np. podnoszenie cegieł, praca przy taśmie itp. Jest ona również typowa dla np. muzyków i sportowców, nadwyrężających dłoń (lub obie dłonie), np. kolarzy. Dotyka ona również osoby chodzące o kulach.
Wśród pozostałych przyczyn, wpływających na powstawanie zespołu cieśni nadgarstka wymienia się ponadto:
-
choroby reumatyczne,
-
zaburzenia hormonalne,
-
tłuszczaki, kostniaki lub gangliony w kanale nadgarstka,
-
źle wygojone zwichnięcia i złamania nadgarstka,
-
cukrzyca.
Objawy zespołu cieśni nadgarstka
Początkowo choroba jest mylona ze zwykłym odrętwieniem nadgarstka, spowodowanym długotrwałą pracą. Chory spodziewa się, że dolegliwości te miną. Bóle i odrętwienie pojawiają się zwykle w nocy, jednak w kolejnej fazie choroby są odczuwalne również w trakcie dnia.
W miarę upływu czasu, nieleczony zespół cieśni nadgarstka objawia się poprzez kolejne symptomy – brak siły w chwycie dłonią, niemożność zaciśnięcia dłoni w pięść, wypadanie uchwyconych przedmiotów, brak precyzji, przewlekły ból i dyskomfort w okolicy od kciuka poprzez środkową część dłoni i palec wskazujący.
W zaawansowanej fazie choroby, mięśnie kciuka zanikają, przez co traci on swą funkcję chwytną. Ból zaczyna promieniować w okolice przedramienia, a nawet do barku.
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka
W sytuacji zaobserwowania u siebie objawów zespołu cieśni nadgarstka, należy niezwłocznie zgłosić się do specjalisty ortopedy, bowiem wcześnie zdiagnozowana choroba daje szansę na wyleczenie nieoperacyjne.
Diagnostyka obejmuje zwykle wywiad i badanie przez lekarza ortopedę, który może zalecić dodatkowe badania, w tym np. obrazowe techniką rezonansu magnetycznego, USG czy elektromiografię (EMG), czyli badanie przedstawiające czynność mięśni oraz przewodnictwo w nerwach obwodowych.
Wcześnie zdiagnozowane schorzenie daje szanse na wyleczenie bez ingerencji chirurgicznej – nadzwyczaj dobre efekty daje ostrzykiwanie chorego miejsca glikokortykosteroidami likwidującymi stan zapalny, a także noszenie ortezy unieruchamiającej rękę, dzięki której obrzęknięte stawy i ścięgna szybciej się goją. Należy dodać, że ortezę zaleca się nosić minimum przez kilka tygodni, ograniczając praktycznie do zera jakiekolwiek czynności wykonywane chorą ręką. Zaleca się jednocześnie fizykoterapię z zastosowaniem jonoforezy, ultradźwięków lub prądów TENS.
W przypadku braku efektów wyżej wymienionego leczenia, pozostaje leczenie zabiegowe – otwarte lub endoskopowe, wykonywane w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym krótkim (dożylnym), bez konieczności stosowania pełnej narkozy. Metoda endoskopowa trwa zaledwie kilkanaście minut, a rekonwalescencja zajmuje dużo mniej czasu niż w przypadku operacji otwartej.
