Dieta bezglutenowa w leczeniu celiakii
Celiakia jest najpoważniejszą nietolerancją pokarmową człowieka. Jest autoimmunologiczną chorobą genetyczną, objawiającą się nietolerancją glutenu, zawartego w zbożach (pszenicy, życie, jęczmieniu, owsie). Celiakia trwa przez całe życie, a jedynym sposobem na wyeliminowanie skutków choroby jest stosowanie ścisłej diety bezglutenowej. Szacuje się, że celiakia może dotykać nawet 2,5% populacji ludzkiej.
W przypadku zdiagnozowania u pacjenta celiakii, jedyną skuteczną metodą eliminacji jej skutków jest stosowanie diety bezglutenowej, natomiast w przypadku występowania dużych niedoborów, pacjent może dodatkowo przyjmować makroelementy, mikroelementy i witaminy w postaci tabletek.
Dieta bezglutenowa
Dieta bezglutenowa polega na eliminacji wyrobów zawierających zboża – pszenicę, żyta, jęczmień, orkisz) lub ich przetworzonych postaci. W sklepach dostępne do zamienniki w zasadzie większości podstawowych rodzajów pokarmów, nie zawierających glutenu – wszystkie te oznaczone są przez producentów symbolem przekreślonego kłosa. Warto zaznaczyć, że za bezglutenowe uznawane są również pokarmy, w których zawartość glutenu jest mniejsza niż 20 mg/kg produktu.
Dieta chorego na celiakię zwykle bogata jest w zamienniki zbóż: ziemniaki, kukurydzę, ryż, grykę, proso, soję, soczewicę, fasolę i ich przetwory.
Spis produktów dozwolonych dla osób chorujących na celiakię
-
pieczywo i kasze: pieczywo bezglutenowe, pieczywo ryżowe, makaron ryżowy, makaron sojowy, kasza gryczana, kasza jaglana, kasza kukurydziana, płatki ryżowe, płatki kukurydziane, chrupki kukurydziane, kukurydza prażona, kleik ryżowy, mąka ziemniaczana, skrobia kukurydziana, mąka kukurydziana, skrobia ryżowa, mąka ryżowa, ryż dmuchany, mąka gryczana, mąka z prosa, mąka sojowa, siemię lniane,
-
mleko i produkty mleczne: mleko, kefir, maślanka, ser biały, jaja, jogurt naturalny,
-
olej i tłuszcze: masło, margaryna, olej, oliwa z oliwek, tran i inne tłuszcze zwierzęce,
-
warzywa i owoce, również przetwory owocowe i owoce suszone,
-
mięso i wędliny: wszystkie gatunki mięs, ryby, owoce morza, szlachetne wędliny, podroby,
-
słodycze: słodycze i ciasteczka bezglutenowe, miód, cukier, fruktoza, dekstroza, budynie i kisiele na bazie mąki ziemniaczanej, galaretki, różne rodzaje orzechów, mak, sezam, dżem, syrop glukozowy, czekolada bez nadzienia, kakao naturalne,
-
napoje: kawa naturalna, kawa rozpuszczalna, herbata czarna, herbata ziołowa, woda mineralna gazowana i niegazowana, napoje i soki owocowe,
-
dodatki: drożdże naturalne, zioła, przyprawy jednoskładnikowe, ocet winny, ocet z jabłek, żelatyna, proszek do pieczenia bezglutenowy, soda oczyszczona, niektóre musztardy, niektóre majonezy i przeciery pomidorowe,
-
alkohol: alkohole destylowane, wino, nalewki.
Spis produktów zabronionych dla osób chorujących na celiakię
-
pieczywo i kasze: pieczywo tradycyjne, pieczywo cukiernicze, makarony, kasza manna, kasza kus-kus, kasza jęczmienna (mazurska, perłowa, pęczak), otręby, musli, bułka tarta,
-
mleko i produkty mleczne: jogurty z dodatkiem musli; należy zwrócić uwagę na dodatek skrobi i mąki pszennej jako zagęstnika, np. w jogurtach owocowych, śmietanie, serkach homogenizowanych,
-
warzywa i owoce: niekiedy suszone owoce mogą być posypane mąką, żeby się nie sklejały,
-
mięso i wędliny: konserwy mięsne i rybne, mięso i ryby panierowane, wysoko przetworzone produkty mięsne i rybne (parówki, pasztet, mielonka, kaszanki, salcesony, paluszki rybne itp.),
-
słodycze: ciasta, ciasteczka, wafle, biszkopty, paluszki, chałwa, nadziewane czekolady, batony, produkty zawierające słód jęczmienny, budyń tradycyjny, żelki i galaretki (mogą być obtoczone mąką),
-
napoje: kawa zbożowa, niektóre herbatki owocowe i kawy z dodatkiem słodu,
-
dodatki: sosy, majonezy, ketchupy i musztardy z dodatkiem mąki, sos sojowy, zupy w proszku, zupy typu instant (tzw. „gorące kubki”), kostki rosołowe, zupy takie, jak barszcz biały i żurek,
-
alkohol: piwo, whiskey, kwas chlebowy.
