Badania, które warto wykonać raz do roku
Profilaktyka to podstawa i lepiej zapobiegać niż leczyć - to wiedzą wszyscy. W praktyce jednak niewielki odsetek z nas regularnie robi badania, które nie są przecież kosztowne ani bolesne, a mogą pomóc wykryć i zapobiec rozwojowi niejednej choroby. Lekarz zalecają, aby podstawowe badania, takie jak np. morfologia krwi, wykonywać raz do roku niezależnie od wieku. Co jeszcze powinniśmy wpisać sobie w stały roczny kalendarz badań?
Morfologia krwi
Morfologia to najczęściej wykonywane, podstawowe badanie krwi. Określa m.in. poziom krwinek czerwonych (erytrocytów), krwinek białych (leukocytów), płytek krwi – trombocytów, a także poziom hemoglobiny i szereg innych parametrów, które w sumie pozwalają określić stan zdrowia pacjenta. Badanie morfologii krwi umożliwia m.in. rozpoznanie stanu zapalnego, infekcji i wielu innych stanów, świadczących o rozwoju choroby.
OB
OB (Odczyn Biernackiego) jest badaniem z krwi, wykonywanym wraz z morfologią. Określa wskaźnik opadania krwinek czerwonych (erytrocytów) w niekrzepnącej krwi w ciągu 1 godziny. Wynik badania umożliwia wstępne rozpoznanie stanów zapalnych w organizmie.
Poziom glukozy we krwi
Badanie poziomu glukozy (cukru) we krwi jest zalecane jako profilaktyka jednej z najczęściej występujących chorób przewlekłych – cukrzycy. Badanie to można wykonać z tej samej próbki krwi, co morfologię (pod warunkiem bycia na czczo). U zdrowych dorosłych osób zalecane jest wykonywanie badania raz do roku, natomiast jeszcze częściej u kobiet w ciąży, osób z nadwagą, osób palących lub takich, u których występują skłonności rodzinne w kierunku cukrzycy.
Cholesterol
Pełne badanie cholesterolu – tzw. profil lipidowy (lipidogram) obejmuje cholesterol całkowity, trójglicerydy, cholesterol HDL (tzw. „dobry”), cholesterol LDL (tzw. „zły”). Pełny obraz wszystkich w/w parametrów pozwala określić poziom „dobrego” i „złego” cholesterolu, czego nie określa badanie tylko cholesterolu całkowitego. Profil lipidowy pozwala wykryć stany miażdżycowe i rozwój innych chorób układu krążenia.
Badanie ogólne moczu
Ogólne badanie moczu, podobnie jak morfologia krwi, należy do najczęściej zlecanych przez lekarzy badań podstawowych. Badanie to nie tylko sprawdza pracę nerek i całego układu moczowego, ale również zawiera wskaźniki występowania ewentualnych infekcji w organizmie.
Panie - USG piersi, badanie ginekologiczne, cytologia
Rak piersi jest nadal najczęściej występującym nowotworem u kobiet w Polsce, jednak liczne kampanie i regularne nagłaśnianie konieczności wykonywania USG piersi zaczyna odnosić efekty, gdyż coraz więcej kobiet wpisuje regularne, coroczne badania USG piersi do kalendarza. Rak szyjki macicy zajmuje niechlubne, drugie miejsce w statystyce najczęściej występujących nowotworów u kobiet – dlatego również kontrole badanie ginekologiczne wraz z wykonaniem cytologii powinno znaleźć się w kalendarzu każdej kobiety, gdyż wczesne wykrycie zmian nowotworowych pozwala na całkowite wyleczenie.
Panowie - USG prostaty, poziom PSA
Rak prostaty jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn w Polsce. O ile kampanie dla kobiet na rzecz profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy są w Polsce regularnie nagłaśniane od kilkunastu lat, poziom wiedzy mężczyzn o profilaktyce nowotworu prostaty wciąż pozostawia wiele do życzenia. Tymczasem podstawowe badania – USG transrektalne prostaty oraz badanie poziomu PSA (z krwi) – powinny być wykonywane raz do roku u każdego mężczyzny po 40 r.ż. Należy przy tym pamiętać, że choroby prostaty to nie tylko rak. Przerost prostaty powoduje również dolegliwości związane z:
-
nietrzymaniem moczu,
-
częstym lub niekontrolowanym oddawaniem moczu,
-
bólem, dyskomfortem w trakcie oddawania moczu,
-
bezpłodnością.
Inne badania
W przypadku obciążeń genetycznych lub skłonności pacjenta do występowania danego schorzenia, kontrolne badania wykonywane raz w roku (o ile lekarz nie zaleci inaczej) w większości przypadków pozwalają kontrolować stan zdrowia i zawczasu wykryć zmiany i nieprawidłowości. Dotyczy to m.in.:
-
badania znamion, pieprzyków,
-
badania EKG,
-
badania tarczycy,
-
badania RTG klatki piersiowej (w przypadku osób palących),
-
kontroli stomatologicznej i okulistycznej.
