Biopsja gruczołu krokowego (stercza)

Prostata jest gruczołem umiejscowionym w miednicy mniejszej, między pęcherzem moczowym a dnem miednicy. Główną funkcją prostaty jest produkcja składników nasienia, zapewniających prawidłowe środowisko dla plemników i odgrywa ważną rolę przy wspomaganiu zapłodnienia. Wydzielina produkowana przez prostatę stanowi ok. 15% objętości ejakulatu. W gruczole krokowym łączą się drogi moczowe (cewka moczowa) oraz kanały wyprowadzające spermę.

U dorosłego człowieka prostata ma wielkość i kształt kasztana, natomiast po 50 r.ż. powiększa się i osiąga wielkość mandarynki.

Gruczoł krokowy, zwłaszcza w okresie po 50 r.ż. może przysparzać różne problemy zdrowotne. Najpowszechniej występujące choroby prostaty to łagodny przerost prostaty oraz rak prostaty.

Regularne – coroczne – badania prostaty zalecane są bezwzględnie wszystkim mężczyznom po 50 r.ż. Narzędzia wykorzystywane w diagnostyce chorób prostaty to badanie palpacyjne, badania laboratoryjne (PSA), badanie USG transrektalne i omówiona dokładnie w niniejszym artykule biopsja prostaty.

Jednoznaczne stwierdzenie raka gruczołu krokowego jest możliwe jedynie na podstawie wyniku badania mikroskopowego tkanki gruczołu, którą otrzymujemy najczęściej w drodze biopsji stercza. Jest to stosunkowo prosta i bezpieczna metoda, umożliwiająca pobranie wystarczającej ilości materiału do badań histopatologicznych.

Biopsję wykonuje się u:

Biopsja stercza zaliczana jest do biopsji gruboigłowych. Procedurę tę standardowo wykonuje się pod kontrolą przezodbytniczego ultrasonografu – TRUS.

Igła biopsyjna jest wysoko specjalistycznym narzędziem – składa się z cienkiej rurki wypełnionej metalowym rdzeniem. Rdzeń posiada ok. 2 cm wcięcie, do którego pobierany jest fragment tkanki. Pierwszym etapem biopsji jest wprowadzenie do stercza metalowego rdzenia, a następnie nasunięcie na niego osłonki, która jednocześnie odcina do wcięcia w rdzeniu fragment tkanki. Po wyjęciu igły, zewnętrzną osłonkę można usunąć i pobrać wycięty fragment, który następnie przekazuje się do badania laboratoryjnego. Podczas jednego badania pobieranych jest od 6 do 12 wycinków z gruczołu krokowego. Czasami istnieje konieczność pobrania większej liczby wycinków.

Biopsję stercza można wykonywać przezodbytniczo lub przez skórę krocza, jednak zasadniczo stosowana jest ta pierwsza metoda ze względu m.in. na niskie ryzyko uszkodzenia innych narządów przez wprowadzaną igłę.

Biopsja stercza jest zabiegiem o stosunkowo niskim ryzyku powikłań, ze względu na jego niską inwazyjność. Podczas biopsji pacjent może odczuwać parcie na stolec, ucisk na prostatę i ukłucia. Bezpośrednio po zabiegu chory odczuwać może dyskomfort w odbytnicy. Wśród możliwych powikłań po zabiegu, utrzymujących się od kilku dni do nawet 2-3 tygodni, są: krwiomocz, obecność krwi w nasieniu, krwawienie z odbytu, trudności w oddawaniu moczu i gorączka.

Przygotowanie do badania nie jest skomplikowane, jednak wymaga od pacjenta przygotowania dolnego odcinka przewodu pokarmowego. W tym celu dzień przed i w dniu zabiegu powinien on zastosować dostępne w aptece wlewki doodbytnicze. Pacjent również przez dwa dni przed zabiegiem zażywa przepisany wcześniej antybiotyk. Z badań dodatkowych, które powinny być wykonane kilka dni przed zabiegiem, konieczne jest badanie układu krzepnięcia i morfologia krwi.