Rozbijanie kamieni metodą ESWL

Kamica moczowa jest bardzo bolesną przypadłością, której objawem jest gromadzenie się w nerkach lub układzie moczowym kamieni. Kiedy nagromadzone złogi lub kamienie zaczynają przesuwać się z nerek w dół układu moczowego, ból staje się trudny do zniesienia i promieniuje od lędźwi w okolice całego krocza. Kiedyś kamienie nerkowe usuwano wyłącznie w drodze interwencji chirurgicznej, obecnie dostępne są metody nie wymagające użycia skalpela, w tym również - najmniej bolesna i bezinwazyjna - metoda litotrypsji falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo (ESWL).

Przyczyny powstawania kamicy moczowej

Kamica moczowa jest konsekwencją powstania kamieni w nerkach. Złogi, tworzące później kamienie nerkowe, powstają wskutek wytrącania się pewnych substancji chemicznych z moczu (głównie fosforanów i szczawianów), jeśli ich stężenie jest zbyt duże w stosunku do możliwości ich pełnego rozpuszczenia w moczu.

 

O kamicy moczowej mówimy wówczas, gdy złóg, piasek lub wykrystalizowany kamień nerkowy przesunie się z nerki w dół układu – do moczowodu. Powoduje to nagłą kolkę nerkową – silny, nieznośny ból w dole pleców, promieniujący na całe krocze. Jest to zewnętrzny objaw niedrożności moczowodu przez zalegający w nim kamień nerkowy.

 

Wśród przyczyn, wpływających na powstawanie kamieni nerkowych, wymienia się najczęściej:
  • zbyt dużą ilość białka zwierzęcego w diecie,
  • schorzenia metaboliczne, związane m.in. ze złym funkcjonowaniem tarczycy, osteoporozą i innymi chorobami reumatologicznymi,
  • długotrwałe spożywanie zbyt małej ilości płynów,
  • długotrwałe przebywanie w gorącym klimacie lub zbyt suchych pomieszczeniach,
  • przebyte lub przewlekłe zapalenia dróg moczowych,
  • wrodzone wady układu moczowego.

Objawy kamicy moczowej

Powstające i zalegające w nerkach złogi i kamienie nierzadko są nieodczuwalne przez dłuższy czas. Jednak gdy kamień zaczyna przesuwać się z nerek do cienkich moczowodów, powstaje zator i stan zapalny, następstwem czego dochodzi do ataku kolki nerkowej. Jej zewnętrznymi objawami są:
  • silny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący w dół,
  • uczucie ciągłego parcia na mocz, częste oddawanie moczu w małych ilościach,
  • spadek ciśnienia, omdlenia,
  • krew w moczu,
  • dreszcze, pocenie się, gorączka.

Rozpoznanie kamicy moczowej

Powyżej opisane symptomy ataku kolki nerkowej stanowią podstawę do wykonania badań, stwierdzających występowanie kamicy moczowej. Czasami zdarza się jednak, że pacjent przez wiele lat nie cierpi w ogóle na zewnętrzne jej objawy. Należy również dodać, że napady kolki nerkowej w postaci samego bólu lędźwi, któremu nie towarzyszą dolegliwości z prawidłowym oddawaniem moczu, są mylnie diagnozowane jako problemy z kręgosłupem. W przypadku rzadkich napadów kolki nerkowej lub też gdy jej przebieg nie jest drastycznie bolesny, pacjenci często sami ignorują symptomy wskazujące na możliwość występowania kamieni w moczowodach.

 

Aby dokonać prawidłowej diagnozy, należy – w porozumieniu z lekarzem urologiem – wykonać kilka podstawowych badań, w tym:
  • badanie ogólne moczu (analiza wyników pozwoli stwierdzić występowanie związków, przyczyniających się do tworzenia kamieni),
  • posiew bakteriologiczny z moczu (pozwoli wykluczyć ewentualne występowanie bakterii, mogącej powodować objawy podobne jak przy kamicy moczowodowej),
  • morfologię krwi,
  • USG jamy brzusznej.

Przygotowania do zabiegu

Kwalifikacja do zabiegu poprzedzona jest konsultacją z lekarzem urologiem. Pacjent zakwalifikowany do zabiegu wypełnia standardową kartę dot. informacji na temat ogólnego stanu zdrowia, przebytych poważnych chorób, operacji, przewlekłych schorzeń, przyjmowanych na stałe leków itp.

 

Do operacji należy być całkowicie zdrowym, ponadto minimum 2 tygodnie przed zabiegiem Pacjent powinien zakończyć przyjmowanie antybiotyków i leków rozrzedzających krew (np. aspiryna, polopiryna).

 

Do zabiegu (najlepiej kilka dni przed, a najwcześniej 2 tygodnie przed) należy wykonać kilka badań z krwi:
  • morfologię krwi,
  • antygen HBS (HBsAg) – badanie stwierdzające występowanie wirusowego zapalenia wątroby,
  • czas protrombinowy (PT) – badanie krzepliwości krwi,
  • czas kaolinowo-kefalinowy (ATPP) – badanie krzepliwości osocza w obecności kefaliny i jonów wapnia po aktywacji glinką kaolinową,
  • aminotransferaza alaninowa – badanie oceniające stan wątroby, wykrywające występowanie ewentualnych stanów zapalnych.
Przed zabiegiem stosujemy doustne lub dożylne leki przeciwbólowe.

Przebieg zabiegu

Metoda ESWL wykorzystuje zogniskowaną falę akustyczną o wysokiej energii, precyzyjnie ukierunkowaną na kamień w nerce lub moczowodzie z wykorzystaniem USG lub RTG.

 

Fala powstaje w generatorze, którego konstrukcja powoduje koncentrację fali w niewielkim obszarze zwanym ogniskiem. Zwykle trwa <10 mikrosekund. Składa się z fazy sprężania, podczas której ciśnienie w ognisku może wzrosnąć do 100 MPa, po której następuje faza rozprężania, gdy ciśnienie gwałtownie spada, osiągając wartości ujemne. Fala uderzeniowa powoduje powstawanie pęknięć i dezintegrację złogu. Odpowiada za to kilka mechanizmów fizycznych: siły rozciągające i ścinające, kawitacja, spalacja, ściskanie quasi-statyczne i dynamiczne.

 

Jedna sesja ESWL trwa ok. 60 min. W przypadku dużych lub twardych kamieni, wymagane jest przeprowadzenie kilku sesji. Rozbite fragmenty kamienia wydalane są drogami naturalnymi z moczem w późniejszym okresie (od kilku godzin do kilku tygodni), co może powodować lekki ból i dyskomfort. Po zabiegu ESWL występuje na ogół również krótkotrwałe krwiste zabarwienie moczu, powikłaniem mogą być krwiaki okołonerkowe i nerkowe.

Przeciwwskazania

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu metodą ESWL jest ciąża. Wśród innych należy wymienić również:
  • tętniak aorty brzusznej i tętnicy nerkowej,
  • zakażenie układu moczowego,
  • wady układu kostnego uniemożliwiające ułożenie pacjenta na stole,
  • skaza krwotoczna (zabieg możliwy we współpracy z hematologiem, pod warunkiem uzupełnienia czynników krzepnięcia przed kruszeniem i po kruszeniu),
  • leki przeciwkrzepliwe,
  • przeszkoda dystalnie od złogu (zwężenie szyjki kielicha, uchyłek kielicha, zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego, łagodny rozrost stercza, zwężenie cewki).

Najczęstsze pytania

Kto może wykonać zabieg?

Zabieg wykonywany jest przez specjalistę urologa.

Jakie znieczulenie jest stosowane do zabiegu?

W większości przypadków zabieg nie wymaga znieczulenia. U niektórych Pacjentów w razie potrzeby stosujemy znieczulenie doustne lub dożylne, przed zabiegiem lub w jego trakcie.

Ile czasu trwa zabieg?

W większości przypadków zabieg trwa ok. 60 minut.

Czy ten zabieg boli?

Ten zabieg, poza uczuciem gorąca / pieczenia, nie należy do bolesnych. W większości przypadków nie wymaga żadnego znieczulenia. U niektórych Pacjentów w razie potrzeby stosujemy znieczulenie doustne lub dożylne, przed zabiegiem lub w jego trakcie.

Jak długo trwa rekonwalescencja?

Pacjent po zabiegu funkcjonuje zupełnie normalnie, bez istotnych ograniczeń. Po zabiegu zalecamy więcej ruchu, gdyż ułatwia to przemieszczanie się i wydalanie skruszonych fragmentów złogu.

71 333 24 99

Zarejestruj się na wizytę

Zarejestruj się telefonicznie lub wybierz rejestrację online do wybranego lekarza. Potwierdzenie terminu otrzymasz na e-mail.

Tomasz Tuchendler – ZnanyLekarz.pl

 

Janusz Tuchendler – ZnanyLekarz.pl

 

Przemysław Otlewski – ZnanyLekarz.pl